DOOR CARINA VELDKAMP - JANUARI 2021

‘Soms word ik er wel echt moe van. Iedere ochtend mezelf weer moed inspreken om aan de dag te beginnen en mijn angsten aan te gaan. Elke dag weer die drempels over, de angst verdragen tot hij zakt’.
Voor mij zit Marijn, een vrouw van 28 jaar, moeder van een dochtertje van twee jaar en werkzaam als verpleegkundige in een ziekenhuis. Marijn komt bij mij voor een ‘opfris’ behandeling voor een obsessief compulsieve stoornis (OCS), ook wel een dwangstoornis genoemd. Elke dag levert zij een gevecht tegen haar controledwang, zoals bijvoorbeeld meerdere keren opnieuw gaan kijken of het gas wel uit is, of de lichten uit zijn, de ramen dicht etc. Wat een moed heb jij, denk ik, wat een kracht moet jij hebben.
Als ik dit vervolgens ook tegen haar zeg, raakt ze geëmotioneerd. Zo had ze dat nooit bekeken, zegt ze.

Blootstelling aan de angst
Marijn heeft al eerder een succesvolle behandeling gehad voor controledwang. Maar door onder andere de corona-crisis, merkte ze dat haar klachten opnieuw opspeelden. Omdat deze haar met name op haar werk begonnen te belemmeren, zoekt ze opnieuw hulp. Wij gaan aan de slag met zogenaamde ‘exposure-oefeningen’. Het belangrijkst in de behandeling van (controle)dwang is namelijk dat je de confrontatie met jouw angsten aangaat (‘exposure’). Dat betekent dat je wordt aangemoedigd moeilijke situatie op te zoeken in plaats van ze te vermijden, en de angst die dat oproept te verdragen zonder de handelingen (zoals bijvoorbeeld extra schoonmaken, extra controleren of bevestiging vragen aan anderen) uit te voeren. Dit heet responspreventie. Op deze manier kan je ervaren dat er niets ergs gebeurt. De ‘alarmbellen’ in je lijf, die bij een angststoornis als het ware te scherp staan afgesteld, leren dat ze minder vaak of niet meer hoeven af te gaan. In Marijns geval houdt dat in dat ze zonder de extra controles het huis moet verlaten.

Het is nogal wat
Deze behandeling is een bewezen effectieve methode. En de meesten snappen het idee van blootstelling aan de angst om zo te angst te laten zakken. Maar dat maakt het niet minder zwaar. Want het is nogal wat, jezelf keer op keer bloot moeten stellen aan je angst en dan niet reageren op je eerste impuls. Ik probeer mij dan ook voor te stellen, wanneer ik met cliënten samen exposure-oefeningen maak, hoe dat voor hen is. Wat mij helpt is om mij voor te stellen dat iemand mij zou vragen iedere dag weer naar een vogelspin (ieuw!) op de muur te kijken. Ik mag niet weglopen maar moet gewoon blijven staan, ik moet er misschien zelfs naartoe gaan, hem van dichtbij bekijken en misschien zelfs wel op z’n buikje kriebelen. Ik heb zelf als 12-jarig kind een exposure-behandeling voor een spinnenfobie gehad, en weet uit ervaring dat je deze confrontaties met je angst eigenlijk ook moet blijven ‘onderhouden’. Echt schrikvrij zal voor mij een onvoorziene situatie waarbij een spin betrokken is bijvoorbeeld nooit worden.

Trots
Wanneer ik dan kijk naar hoe mijn cliënten dit doen, kan ik niets anders dan enorm ontzag voelen voor hun lef. Want waar je ook voor in behandeling komt, het doorbreken van patronen, in welke vorm dan ook, gaat nagenoeg altijd gepaard met angst of weerstand. En dat begint eigenlijk al bij de stap naar het zoeken of aanvaarden van hulp.

Marijn doet er nog een schepje bovenop. Afgelopen week vertelt ze dat ze uit zichzelf haar grootste angst op werk is aangegaan én daarbij ook nog eens eerst haar collega’s op de hoogte heeft gebracht van haar dwangstoornis. Zij begrijpen nu beter waarom het controleren van medicatie voor patiënten voor haar extra lastig is maar ook dat ze het daarom niet over moeten nemen. Ook zij hebben gezegd dat ze haar heel dapper vonden. Dat was ongelooflijk fijn om te horen. ‘Toch wel een beetje trots nu ja’, zegt ze lachend.

Als ik die avond thuiskom ga ik eindelijk, met aanmoediging van mijn kinderen, de zolder op om de doos met kerstspullen (die er ligt sinds de verhuizing vijf jaar geleden) tussen het spinrag vandaan te halen.

De naam van Marijn is om privacy redenen gefingeerd. 

Zie voor meer informatie over deze en andere angstklachten de website van de Angst, Dwang en Fobie Stichting: https://adfstichting.nl.

Zie voor meer uitleg over behandeling van OCS https://www.ocdnet.nl/.

Nieuws

GOED VOOR JE PRIVACY
Villa Uitzicht zet ZIVVER in om vertrouwelijke informatie veilig te versturen. LEES MEER